Volume: 1 Issue: 1, 12/31/23

Year: 2023

Book Review

Kitabiyat’ın öncelikli amacı, ilahiyat alanında son yıllarda yayımlanmış çalışmaları bilim camiasına tanıtmak, bu eserlerin eleştirilmesi ve değerlendirilmesi için etkileşimli bir mecra sunmaktır. İlahiyat alanında ortaya konulan bilimsel çalışmaların eleştirel bir gözle incelenmesine ve akademik değerlerinin yükseltilmesine katkıda bulunmak da derginin başlıca amaçlarındandır. Bu bağlamda Kitabiyat, bir yandan mevcut akademik birikimin kritik edilmesine imkân sağlarken bir yandan da yeni ve özgün fikirlerin ortaya çıkması ve üretilmesine öncülük etme hedefini taşımaktadır. Kitabiyat şimdiye kadar Türkiye’de örneği olmayan bir misyon ile yayın hayatına girmiştir. Bu misyon çerçevesinde Kitabiyat ile bilim dünyasına getirilen yenilik, bu derginin kendisini sadece kitap/makale eleştiri yazılarına münhasır kılmış olmasıdır. Bu yönüyle Kitabiyat ülkemizde türünün ilk örneği olma ve bu yöndeki boşluğu doldurma özelliğine sahip olmayı amaçlamaktadır.

Kitabiyat’ta Arap Dili ve Belâgatı, Hadis, İslam Hukuku, İslam Mezhepleri Tarihi, Kelam, Kur’an-ı Kerim Okuma ve Kıraat, Tefsir ve Tasavvuf disiplinlerini kapsamak üzere Temel İslam Bilimleri; Din Eğitimi, Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, Dinler Tarihi, İslam Felsefesi ve Mantık disiplinlerini kapsamak üzere Felsefe ve Din Bilimleri; Dini Musiki, İslam Sanatları Tarihi, İslam Tarihi, Türk-İslam Edebiyatı disiplinlerini kapsamak üzere İslam Tarihi ve Sanatları alanlarına yönelik başta araştırma kitabı ve makaleler olmak üzere ders kitabı, derleme, sözlük, ansiklopedi, katalog yayını, tercüme, tenkitli neşir vb. farklı türden çalışmalar incelenebilmektedir. Bunların yanı sıra Kitabiyat’ta tez ve sempozyum değerlendirmeleri, biyografi ve vefeyât yazıları da yayımlanabilmektedir.

Kitabiyat’ın ana hedefi modern dönemde yapılan çalışmalara dair kritik yazıları olmakla birlikte yazma eser, klasik metin vb. üzerine yazılan yazılar da kabul edilmektedir.

1. Aşama: Metnin Seçimi

  • Metin, Kitabiyat’ın kapsamına dâhil olan alanlarla ilgili olmalı ve akademik bir nitelik taşımalıdır.
  • Kitabiyat’ın ana hedefi modern dönemde yapılan çalışmalara dair kritik yazıları olmakla birlikte yazma eser, klasik metin vb. üzerine yazılan yazılar da kabul edilmektedir.
  • Metin, kritik eden yazarın çalışma alanına hitap etmeli yahut yazarın ilgili olduğu bir konu üzerine yazılmış olmalıdır.
  • Kritik yazarı, değerlendirilmek üzere seçilen metne herhangi bir aşamasında katkıda bulunmuş olmamalıdır. Metnin önsözünde/girişinde/herhangi bir dipnotunda kritik eden yazara teşekkür ifadesi bulunmamalıdır.


2. Aşama: Okuma ve Yazıya Hazırlık Süreci
Okuma ve yazım sürecinde bazı soruların cevaplanarak değerlendirilmesi beklenmektedir. Bu soruların tümünü, kritik edilecek her metinde dikkate almak mümkün olmayabilir. Yazarlar metnin dili, biçimi, yöntemi, kaynak kullanımı, başlıca tespit ve iddiaları, hedef kitlesi gibi temel özelliklerini tanıtıp kritik ettikten sonra uygun gördükleri birkaç tespit veya iddia üzerine odaklanabilirler.

Kritik metninde cevap bulması beklenen soruları şu şekilde belirtmek mümkündür:

  • Metnin konu düzeni, bölümleri, başlıkları ve fizikî özellikleri nelerdir?
  • Metnin amacı, ana teması, başlıca tespit ve iddiaları, varsayımları ve argümanları nelerdir? Başlıca tespit ve iddiaların özgünlük durumu nedir, temellendirilişi nasıldır?
  • Metin, yazarın başka bir araştırma projesinin devamı veya doktora tezi gibi bir araştırma sürecinin çıktısı mıdır? Eğer böyle ise bu hususa içerikte değinilmiş midir?
  • Metinden istifade etmeye yardımcı olacak dizin, harita, şekiller, grafikler, resimler, kısaltmalar, kaynakça gibi kısımlar var mıdır, bunların düzeni nasıldır, ilgili metin için kullanımı gerekli midir?
  • Kitabın hedef kitlesi kim(ler)dir?
  • Metinde araştırma için belirlenen yöntem/ler nelerdir? Belirlenen yöntem metnin konusuna uygun mudur?
  • Yazar, objektifliği esas alabilmiş midir, yoksa çalışmasını herhangi bir geleneğin, ideolojinin veya teorinin gölgesinde mi oluşturmuştur?
  • Metinde kaynak kullanımı nasıldır ve kaynakların (birincil, ikincil…) durumu nedir?
  • Yazar, metinde belirttiği hedeflere ulaşmış mıdır?
  • Metnin alana katkısı nedir? Metin alanla ilgili güncel tartışmalara ne ölçüde hitap etmektedir? Hangi problemlere çözüm sunmaktadır? Önceki çalışmalarla bir süreklilik içinde midir?
  • Metindeki araştırmanın sınırlılıkları nelerdir? Konu tüm yönleriyle ele alınmış mıdır?
  • Metnin hedefi doğrultusunda konular yeterince işlenmiş midir?
  • Metinde çelişkili yargılar veya cevapsız kalan sorular var mıdır? Metnin hangi kısımları-önermeleri daha fazla tartışma gerektirmektedir?
  • Metinde yazar mevcut bilgiyi sadece teyit ederek mi sunmaktadır yoksa üzerine inşa ettiği bir iddiası var mıdır?
  • Metnin hareket noktası ve konuyu ele alış tarzı nasıldır?
  • Metnin dili ve üslubu nasıldır? Metinde alanın terimleri uygun ve yeterince kullanılmış mıdır?
  • Dipnot, kaynakça, tarih vb. bilgilerde yanlışlık var mıdır?

Kritik metninin ortaya çıkma sürecinde aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulabilir:

  • Yazarın milliyeti, siyasi görüşü, eğitimi, entelektüel ilgi alanları ve yetiştiği ortam ve dönem, söz konusu eserin nasıl şekillendiğine dair önemli ipuçları içerebileceği için bu hususların dikkate alınması uygun olacaktır.
  • Yazarla ilgili verilecek bilgiler metnin tanıtım ve değerlendirmesine katkı sağlayıcı olmalıdır. Yazarların akademik unvanı çok gerekli olmadığı sürece belirtilmemelidir.
  • Kritik edilecek eserin okunması sürecinde metinle ilgili tüm bu hususlara, ayrıca metnin zayıf ve güçlü yönlerine dair notlar alınmalıdır.
  • Metnin sadece zayıf ve sorunlu yönlerine odaklanılmamalı, iyi ve başarılı yönleri de gündemde tutulmalıdır.
  • Yazım sürecinde kritik yazısının ana tezinin-meselesinin ne olacağına karar verilmelidir.
  • Kitabiyat yazarlarının bilgi verirken ve değerlendirme yaparken başka araştırmalara atıf yapmaları beklenir.
  • Yazarlar kritiğe konu edindiği metinden bilgi, tespit ve değerlendirme aktarırken ilgili sayfalara, yazı içinde atıf yapmalıdır. Örnek: “Yazar, kitabın hedef kitlesinin… olduğunu belirtmektedir (s. 13)”.
  • Kritik yazısında kullanılan atıf sistemi, İSNAD Atıf Sistemi 2. edisyona (Dipnotlu) uygun olmalıdır.

Türkçe İSNAD Atıf Sistemi için tıklayınız.

İngilizce İSNAD Atıf Sistemi için tıklayınız.

Arapça İSNAD Atıf Sistemi için tıklayınız.



3. Aşama: Yazının Biçim ve Muhtevası
Metnin İlk Sayfasının Oluşturulması:

  • Kritik edilen kitabın kapak sayfasının fotoğrafı, ilk sayfanın en üst kısmında sayfanın sağında olacak şekilde yerleştirilir. Fotoğrafın sol tarafında ise kritik edilecek eserin İsnad Atıf Sistemi 2. edisyon kurallarına uygun olarak akademik künye bilgisine yer verilir.
  • Bir sonraki aşama olarak bir alt satırda yazının başlığı, satırı ortalayacak şekilde yazılır.
  • Başlık bilgisinin bir alt satırına kritik yazısı yazarının Adı SOYADI, sağa dayalı şekilde yazılır. İsmin sonuna yıldız işareti eklenerek sayfa altına yazarın akademik unvanı, mensup olduğu kurum, bölüm, e-posta adresi ve Orcid ID numarası yazılır.

Giriş Bölümü:

  • Kitap kritiğinin en önemli kısımları giriş ve sonuç bölümleridir. Etkileyici bir giriş, metnin geri kalanının okunmasına katkı sağlayacaktır. “Bu kitap…” vb. şekilde başlayan cümleler kullanmamak gerekir. Kısa ve anlaşılır cümleler okuyucuya hedeflenen mesajı daha etkili şekilde iletmeye yardımcı olacaktır.
  • Giriş bölümünde metnin konusunun önemi ve bu konuya dair yeterli çalışmanın mevcut olup olmadığına değinilir. Başlık ile konu arasında bağlantı kurularak başlığın konuyu nasıl açıkladığı ifade edilebilir.
  • Yazarın, eseri inşa etme amacı ve hedefleri bu bölümde yazılabilir. Sonraki süreçlerde bu hedefi ne ölçüde gerçekleştirdiği takip edilebilir. Çalışmanın yazarın önceki çalışmalarıyla ilişkisine değinilebilir.

Gelişme Bölümü:

  • Gelişme bölümünün ilk cümleleri olarak kritik edilen eserin kısa bir özetini sunmak faydalı olacaktır. Bu özette yazarın esas tez ve argümanları, ilgili disipline sunduğu katkıları ve varsa itirazları kısaca ortaya konulur. Özet sunum ana hatlarıyla iyi bir çerçevede yapılmalıdır. Zira bu ön bilgi, okuru yapılacak kritik ve değerlendirmeye hazırlar.
  • Gelişme bölümü kapsamında özetin ardından kritik/değerlendirme aşamasına geçilir. Metnin okunması ve yazıya hazırlık sürecinde kaydedilen notlar ve soruların cevapları iyi bir şekilde tasarlanarak düzenli bir akış içerisinde ortaya konulur.
  • Yazarın ileri sürdüğü kanıtlar ve tezler değerlendirilir. Bunlara dair yapılan itirazlar gerekçeleriyle birlikte temellendirilir. Yazar, kritik yazısında itirazlarını dile getirirken “ders verme” ve sadece kendi görüşünü dayatma tarafına gitmemelidir. Gereksiz bilgi ve değerlendirmelerden kaçınılmalıdır. Değerlendirilen hususlarda metinden alıntılar kullanarak, daha ikna edici bir sunum tarzına yönelebilir. Metin övme veya yerme yazısına dönüştürülmemeli, kritik edilen eserin güçlü veya zayıf/sorunlu yönlerinin her ikisine de değinilmelidir. Yapılan alıntılara parantez içinde belirli bir sayfa (ya da sayfa aralığı) referans verilmelidir.

Sonuç Bölümü:

  • Sonuç bölümüne, “sonuç olarak”, “özet olarak” veya “kapanış olarak” gibi basmakalıp ifadelerle başlamamak gerekir. Sonuç bölümünde ulaşılan sonuç/lar sentezlenmiş bir şekilde ortaya konulur. Metnin temel tespitleri, özgün değeri ve sorunlu yönleri kısaca vurgulanabilir. Tekrardan olabildiğince kaçınılmalıdır. Giriş ve gelişme kısmında değinilmesi gereken hususlara ilk kez sonuç bölümünde yer vermemek gerekir. Sonuç bölümünde değerlendirme yapmamak, yeni bir fikir veya alt konu sunmamak gerekir. Belirtilen sorunlara çözüm olması ya da gelecek çalışmalara fikir olması açısından sorular önerilerek yazı sonlandırılabilir.


Kaynakça Bölümü:

  • Metin içinde bilgi, tespit ve değerlendirme için atıf yapılan eserler, “Kaynakça” başlığı altında İsnad Atıf Sistemi 2. edisyona uygun olarak metnin sonuna eklenmelidir.


    Yazının Biçim ve Üslubu
  • Yazarlar kendilerini “hâkim/yargıç” konumunda görmemeli, yargılayıcı ve hedef gösterici bir tavırdan kaçınmalıdır.
  • Yazılar başlık, giriş, gelişme, sonuç ve kaynakça kısımlarından oluşmalıdır. Yazılarda akademik bir dil ve üslup kullanılmalıdır. Alay edici, hakaret edici, küçümseyici ve onur kırıcı ifadeler kullanılmamalıdır. Bununla birlikte aşırı övgü ve gereksiz yüceltici ifadelere de yer verilmemelidir. Nesnel ve yapıcı bir dil kullanılmalı ve kişiselleştirmekten uzak durularak yazardan ziyade eserin içeriği odak noktası yapılmalıdır. Tasvir ve değerlendirmeler daha sade ve anlaşılır ifadelerle sistematik olarak ele alınmalıdır. Mümkün olduğu ölçüde kısa cümleler tercih edilmelidir. Cümleler ve paragraflar arasında mantık örgüsüne ve insicama dikkat edilmelidir. Metin kritik edilirken takip edilen plan, metindeki düzenle paralel olmayabilir.
  • Okurun konuyla ilgili az bir bilgiye sahip olabileceği hesaba katılarak yaygın olmayan terminoloji asgari düzeyde kullanılmalı ya da teknik kavramlar kısaca açıklanmalıdır. Metindeki imla ile ilgili hatalara sadece birkaç örnek verilerek dikkat çekilebilir, tespit edilen diğer hatalar dipnotta zikredilmelidir. Yazarın mümkün olduğunca az alıntı yaparak metni kendi cümleleriyle inşa etmesi beklenir. Eser sahibinin kritik edilmiş eserine cevap yazma hakkının bulunduğu göz önünde bulundurulmalıdır.


    Şekil ve Düzen
  • Yazılar Microsoft Office Word programında yazılmalıdır.
  • Yazı için kelime sınırı bulunmamaktadır. (Gereksiz ve önemsiz detaylardan, tekrarlardan kaçınılmalıdır.)
  • Türkçe ve İngilizce metinler için; yazı karakteri Book Antiqua, 12 punto, satırlar 1,2 aralıklı, dipnotlar 10 punto ve tek aralıklı yazılmalıdır. Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 6 nk şeklinde ayarlanmalı ve iki yana yaslanmalıdır. Ana metin (Dipnotlar ve Kaynakça hariç) paragraf girintisi ilk satır 1, 25 cm değerinde olmalıdır. Arapça metinler için ise; yazı karakteri Traditional Arabic, 15 punto, satırlar tek aralıklı, dipnotlar 13 punto ve tek aralıklı yazılmalıdır. Paragraf aralığı önce 3 nk, sonra 3 nk şeklinde ayarlanmalı ve iki yana yaslanmalıdır.

ETİK İLKELER
Committe on Publication Ethics (COPE)’un bilimsel yayınlar için hazırlamış olduğu etik ilkelerden hareketle Kitabiyat’ın etik ilkeleri şöyle belirtilebilir:

Yazarların Etik Sorumlulukları:
  • Yazarlar, Yükseköğretim Kurulu’nca belirtilen Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ni dikkate almalıdır.
  • Özgünlük ve İntihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidir. Başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu bilimsel etiğe uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. İntihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye yazı gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir.
  • Birden Çok, Yinelenen, Yedekli veya Eşzamanlı Gönderim/Yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayımlanmış bir yazıyı değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir yazının birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
  • Yazarlık: Sadece yazarlık ölçütlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık ölçütleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır, (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) yazının son halini görmüş, onaylamış ve yayımlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların çalışmanın son halini gördüklerini ve yayımlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
  • Beyan ve Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle yazı gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve yazıda bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe/fon/referans numarası dâhil).
  • Hakem Değerlendirme Süreci: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak iş birliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak “gerekli revizyon” kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidirler.
  • Yayımlanan Eserlerde Temel Hatalar: Yazarlar kendi yayımladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve yazı üzerinde tespit edilen bir yazı/dizgi hatasını düzeltmek veya yazıyı yayımdan çıkarmak için dergi editörleriyle veya yayıncılarıyla işbirliği yapmakla yükümlüdürler. Editörler veya yayıncı, yayımlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın yazıyı derhal düzeltme, geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.


    YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne Uygunluk

    YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4’teki “Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler” başlığında aşağıda verildiği gibidir. Yazarların aşağıda ayrıntıları verilen hususlardan ciddiyetle sakınmaları gerekir:
  • İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
  • Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayımlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
  • Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
  • Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
  • Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
  • Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazarlar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
  • Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak.


    Hakemlerin Etik Sorumlulukları:

  • Editöryal Kararlara Katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editöryal iletişim yoluyla yazarlara yazılarını iyileştirmede yardımcı olur.
  • Sürat: Yazı önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya yazı incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
  • Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm çalışmalar gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
  • Tarafsızlık Standartları: Çalışmaya dair yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların yazıyı geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
  • Kaynakların Kabulü: Hakemler, ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidir. Hakemler ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir yazının (yayımlanmış veya yayımlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
  • Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları: Hakemler, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir yazıda yayımlanmamış bilgileri kullanmamalıdır. Ayrıca ret verecekleri aday yazılar için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
  • Çıkar Çatışmaları: Hakemler; araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır. Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir.


    Editörlerin Etik Sorumlulukları:

  • Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük: Editörler gönderilen yazı önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, yazı önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almaksızın şeffaf ve objektif bir süreç oluştururlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez. Editörler, yayımlanan sayıların okuyucuya, araştırmacıya, uygulayıcıya ve bilimsel alana katkıda bulunmasına ve özgün nitelikte olmasına özen gösterir.
  • Bağımsızlık: Editörler, (Editör ve Yardımcı Editörler) ile yayıncı arasındaki ilişki editör bağımsızlığı ilkesine dayanmaktadır. Editörler ve yayıncı arasındaki yazılı anlaşmaya göre, editörlerin tüm kararları yayıncıdan ve dergi sahibinden bağımsızdır. Editörler, dergi politikası, yayın kuralları ve seviyesine uymayan eksik ve hatalı araştırmaları hiçbir etki altında kalmadan reddetmelidir.
  • Gizlilik: Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmamalıdır. En az iki hakem tarafından değerlendirilen yazıların çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlamalı ve hakemlerin isimlerini saklı tutmalıdır.
  • Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları: Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir yazıda yayımlanmamış bilgileri kullanamazlar. Editörler, kabul ya da reddettiği yazıların yazarlarıyla çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır. Ayrıca ret verecekleri aday yazılar için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
  • Yayın Kararı: Editörler, yayımlanmak üzere kabul edilen tüm yazıların, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen yazılardan hangi eserin yayımlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılar ve okurlar açısından önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur. Editörler, yazıları kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir. Dolayısıyla sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanmak zorundadır.
  • Etik Kaygılar: Editörler sunulan veya yayımlanan bir yazıya ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Nitekim fikri mülkiyet haklarından ve etik standartlardan ödün vermeden iş süreçlerine devam ederler. Yayımlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayımlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts’ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayımlanabilir.
  • Dergi Kurullarıyla İşbirliği: Editörler, danışma komitesi üyelerinin tümünün yayın politikalarına ve yönergelerine uygun olarak süreçleri ilerletmesini sağlar. Danışma kurulu üyelerine yayın politikaları hakkında bilgi verir. Danışma kurulu üyelerinin çalışmalarını bağımsız olarak değerlendirmesini sağlar. Yeni danışma kurulu üyelerine katkıda bulunabilir ve uygun şekilde karar verir. Değerlendirme için danışma kurulu üyelerinin uzmanlığına uygun çalışmaları göndermelidir. Danışma kurulu ile düzenli olarak etkileşime geçmelidir. Yayın politikaları ve dergi gelişimi için yayın kurulu ile düzenli toplantılar düzenlemelidir.


    Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

    Editörler, hakemler veya yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir yazı ile ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda bu konunun kitabiyatilahiyat@samsun.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.


YAYIN POLİTİKASI VE İLKELERİ

  • Kitabiyat; ilahiyat kapsamındaki akademik çalışmaları yayımlar.
  • Dergiye gönderilen yazıların kabul edilmesi için Türkçe, İngilizce veya Arapça dillerinde hazırlanmış olmaları gerekir.
  • Gönderilen yazılar derginin amaç ve kapsamıyla örtüşmelidir.
  • Gönderilen kitap/makale kritikleri orijinal olmalı ve yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmiş olmamalıdır.
  • Yazar(lar)ın telif hakları ve yayın hakları saklıdır.
  • Çalışmalar derginin yazım kılavuzuna göre hazırlanmalıdır.
  • Yazılar, dergi web sitesindeki “Yazı Gönder” sekmesinden elektronik olarak gönderilmelidir.
  • Tüm belge ve dosyalar Word belgesi (.doc veya .docx) olarak sunulmalıdır.
  • Eksik bilgi içeren veya derginin formatına uygun olmayan yazılar değerlendirmeye alınmadan sahibine iade edilir.
  • İSNAD Atıf Sistemi kullanılmayan yazılar tashih için yazara iade edilir.
  • Kelime sınırını aşan yazılar kelime sayısının düşürülmesi için yazara iade edilir.
  • Derginin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır. Dergide yazı yayını ve yazı süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen yazılar için işlem ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.
  • Yazı, yayımlanmak üzere dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez, yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.
  • Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder. İntihal, dublikasyon, sahte yazarlık/inkâr edilen yazarlık, veri fabrikasyonu, dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm yazılar yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren yazılar de dâhildir.
  • Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder: Ön kontrolden geçirilen yazılar, iThenticate ya da Turnitin yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde yazıyı değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir yazının kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir.
  • İntihal kontrolünden sonra, uygun olan çalışmalar baş editör tarafından orijinallik, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, biçimsel esaslara uygun olarak gelen her yazıyı yurtiçinden ve/veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar.
  • Hakemler gerekli görürse yazar tarafından değişiklik yapılır. Yayın Kurulu, yazar tarafından düzeltilen metnin yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verir.
  • Yazı, gönderimden kabul/redde kadar ortalama 120 günlük bir sürece tâbidir.
  • Yayınlanan yazıların ilmi ve etik sorumluluğu yazarlara ait olup yapılan tespitler ve değerlendirmeler derginin görüşünü yansıtmamaktadır.

Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.